काठमाडौं ।
जस्तालाई त्यस्तै व्यवहार गर्ने भन्दै अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प बुधबार व्यापक परिवर्तनसहित नयाँ भन्सार महसुलहरू घोषणा गरेका छन् । आगामी शुक्रबारदेखि लागु हुने गरी भएको यो घोषणालाई उनले ‘मुक्ति दिवस’ नाम दिएका छन् ।

तर नयाँ भन्सार महसुलहरूले विश्वव्यापी व्यापार युद्ध निम्त्याउन सक्ने भन्दै विश्वव्यापी बहस भने भइरहेको छ । स्वदेशी उत्पादन प्रवर्दन गर्ने, वाहिरिएको पुँजी र सिपलाई देशभित्र आकृषित गरी राष्ट्रिय अर्थतन्त्रको प्रवर्दन गर्ने गरी अमेरिका फस्टको नीति अनुसार नै यस्तो परिवर्तन गरिएको उनले बताएका छन् ।

नयाँ घोषणा अनुसार भारतमाथि २६ प्रतिशत रेसिप्रोकल भन्सार महसुल लगाउने घोषणा गरे। चीनमाथि ३४ प्रतिशत, युरोपियन युनियनमाथि २० प्रतिशत, दक्षिण कोरियामाथि २५ प्रतिशत, जापानमाथि २४ प्रतिशत, भियतनाममाथि ४६ प्रतिशत र ताइवानमाथि ३२ प्रतिशत भन्सार महसुल लगाएको छ । नेपालका लागि नयाँ भन्सार दर १० प्रतिशत लगाइएको छ ।

अमेरिकाले करिब ६० देशमाथि उनीहरूले अमेरिकी उत्पादनहरूमाथि लगाएको भन्सार महसुलको आधा दर बराबर भन्सार महसुल लगाउने जनाइएको छ । ट्रम्पका अनुसार अमेरिकामा आयात हुने सबै सामानमाथि १० प्रतिशत आधारभूत भन्सार महसुल लागू हुनेछ ।

नयाँ महशुल घोषणा गर्दै ट्रम्पले अमेरिकाले विदेशमा बनेका गाडीमा २५ प्रतिशत भन्सार महसुल लगाउने बताए । यसअघि अमेरिका अन्य देशहरूबाट आयात हुने मोटरसाइकलमा मात्र २.४ प्रतिशत भन्सार महसुल लिन्थ्यो । भारतले ६९ प्रतिशत, भियतनामले ७० प्रतिशत र अन्य देशहरूले अझ बढी भन्सार महसुल लिने गरेका छन् ।

सम्बोधनका क्रममा उनले अमेरिका सबैभन्दा धनी देश बन्ने ठोकुवा गरे । ट्रम्पले नयाँ भन्सार महसुल दर सार्वजनिक समारोहमा यो निर्णयले अमेरिकालाई फाइदा हुने बताए । ‘अब अमेरिका संसारको कुनै पनि देशभन्दा धनी हुनेछ। ‘आज हामी अमेरिकी कामदारहरूको पक्षमा उभिएका छौँ। अन्ततः हामी ‘अमेरिका फस्ट ’ नीति लागू गर्दैछौँ,’ उनले भने ।
अब अमेरिका भन्सार महसुलको मामलामा बराबरीको जवाफ दिने ट्रम्पले बताए । ‘जुन देशहरूले अमेरिकी बजारसम्म पहुँच चाहन्छन, तिनीहरूले यसको मुल्य चुकाउनुपर्नेछ’ उनले भने, ‘जो कोही भन्सार महसुलबाट छुट चाहन्छ, उसले अमेरिका मै उत्पादन गर्नुपर्नेछ ।’

ट्रम्पले धेरै देशहरूले अमेरिकी बजारको फाइदा उठाएर आफूलाई समृद्ध बनाएको तर अमेरिकी सामानका लागि आफ्ना बजार बन्द गरेको टिप्पणी गरे । अब अमेरिका पनि आफ्नै फाइदाबारे सोच्नेछ । रोजगारी र उद्योगहरू अमेरिका फर्कनेछन्’ उनले भने ।

उनले क्यानाडाले डेरी उत्पादनहरूमा अत्यधिक भन्सार महसुल लगाएको ट्रम्पले गुनासो गरे । ‘यो अमेरिकी किसानहरूका लागि अन्यायपूर्ण छ,’ उनले भने । उनले अगाडि थपे, ‘अमेरिकाले क्यानाडा र मेक्सिको जस्ता देशहरूलाई आफ्ना उद्योग जोगाउन अनुदान दिंदै आएको छ। अब हामी आफ्ना किसान र पशुपालकहरूको हकका लागि उभिनेछौँ।’

ट्रम्पले नयाँ भन्सार महसुल घोषणा भएको दिनलाई अमेरिकाको मुक्ति दिवसको रूपमा चित्रित गरे । ‘आजको दिन अमेरिका आर्थिक रूपमा स्वतन्त्र हुने दिन हो। हामी ‘जस्तालाई तस्तै भन्सार महसुल’ घोषणा गर्दैछौँ, जसअनुसार कुनै देशले अमेरिकामाथि जति शुल्क लगाउँछ, अमेरिका पनि उसैमाथि त्यति नै शुल्क लगाउनेछ ।’