काठमाडौ:
वर्षा र बाढीका कारण निजी क्षेत्रका एक दर्जन जलविद्युत् आयोजनामा क्षति पुगेको छ भने प्रशारणलाइनका टावर ढल्दा पूर्वी नेपालको विद्युत् आपूर्ति पनि अवरुद्ध भएको छ ।

बागमती नदीको बाढी र कुलेखानी जलविद्युत् आयोजनाबाट निकास भएको पानीसमेत थपिँदा २२ मेगावाटको माण्डु हाइड्रोको विद्युत् गृहमा ठूलो क्षति भएको जनाइएको छ । स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकको संस्था (इप्पान) का महासचिव बलराम खतिवडाका अनुसार २१ मेगावाटको तल्लो हेवाखोला जलविद्युत् आयोजनाको हेडवक्र्स र पावरहाउसमा क्षति पुगेको छ । गत वर्ष वाढीले क्षति पु‍र्याएको १२ मेगावाटको माथिल्लो हेवाखोला जलविद्युत् आयोजनामा पुन क्षति पुगेको छ । आयोजना मर्मत सम्पन्न गरी शनिबारदेखि नै सञ्चालनमा ल्याउने तयारी थियो ।

बाढीका कारण क्षतिग्रस्त केही जलविद्युत आयोजनाहरुको प्रारम्भिक विवरण
१) मान्डू हाइड्रोपावरद्वारा प्रवद्र्धित २२ मेगावाट क्षमताको बागमति साना जलविद्युत आयोजना, मकवानपुर (पावर हाउस पूणर्रुपमा डुबेको)
२) माउन्टेन हाइड्रो नेपालद्वारा प्रवद्र्धित २२.१ मेगावाट क्षमताको तल्लो हेवाखोला जलविद्युत आयोजना, पाँचथर (गत वर्षको बाढीबाट पनि प्रभावित, पावर हाउस डुबानमा परेको)
३) पाँचथर पावरद्वारा प्रवद्र्धित १४.९ मेगावाटको हेवाखोला जलविद्युत आयोजा, पाँचथर (गत वर्षको बाढीले क्षतिग्रस्त आयोजना पुनँःनिर्माण सकेर सञ्चालनमा आउनै लाग्दा पुनः क्षतिग्रस्त)
४) साहस ऊर्जाद्वारा प्रवद्र्धित ८६ मेगावाटको सोलु दुधकोशी जलविद्युत आयोजना, सोलुखुम्बु (हेडवक्र्समा क्षति, उत्पादन बन्द)
५) सगरमाथा जलविद्युत कम्पनीद्वारा प्रवद्र्धित ३ मेगावाटको माइखोला क्यासकेड जलविद्युत आयोजना, इलाम (बाँध र टेलरेसमा क्षति, उत्पादन बन्द)
६) सगरमाथा जलविद्युत कम्पनीद्वारा प्रवद्र्धित ९.६ मेगावाटको माइखोला जलविद्युत आयोजना, इलाम (बाँध र प्रसारणलाइनमा क्षति)
७) फेमे खोला जलविद्युत आयोजना १ मेगावाट, पाँचथर, (बाँध र विद्युतगृह पूणर्रुपमा क्षति)
८) सिउरीखोला जलविद्युत आयोजना ५ मेगावाट, लमजुङ, (टेलरेस, इन्टेक र टनेलमा क्षति)
९) सुपरन्यादी जलविद्युत आयोजना, ४० मेगावाट, लामुजुङ, (पहुँचमार्गमा क्षति, प्रोटेक्सन वालमा क्षति)
१०) इलेप खोला तातोपानी जलविद्युत आयोजना, २५ मेगावाट, धादीङ, (पहुँचमार्गमा ठूलो क्षति)
११) माथिल्लो त्रिशूली १ जलविद्युत आयोजना २१६ मेगावाट, नुवाकोट, (क्याम्प हाउस, पहुँचमार्गमा क्षति र ३ वटा कन्टेनर बगाएको)
१२) हेवाखोला जलविद्युत आयोजना, १० मेगावाट, पाँचथर (क्रसर पुरिएको, पहुँचमार्गमा क्षति, प्रसारणलाइनको टावर ढलेको, पावर हाउसमा जडान गर्न ल्याइएका सामाग्री बगाएको)
१३) सभाखोला बी जलविद्युत आयोजना, १५.१ मेगावाट, पाँचथर, (पहुँचमार्ग, पावरहाउस पुरिएको, बाँधमा क्षति र अस्थाई पुल बगाएको)
१४) सभाखोला सी जलविद्युत आयोजना, ६.३ मेगावाट, पाँचथर, (पहुँचमार्गमा क्षति)
१५) लान्द्रुक मोदी जलविद्युत आयोजना, ८६.५९ मेगावाट, कास्की, (पहुँचमार्गमा क्षति)
१६) सुपर त्रिशूली जलविद्युत आयोजना, १०० मेगावाट, नुवाकोट (२ वटा स्काभेटर बगाएको, २ वटा लोडर र ३ वटा ट्रिपर बगाएको, बेलीब्रिज बगाएको, पावर हाउस स्काभेसन पुरिएको)

उता इलामको माइखोलामा आएको बाढीका कारण दमक–गोदक १३२ केभी प्रसारण लाइनको ५१ नम्बर टावर ढलेको छ । यसले गर्दा कोशी प्रदेशका इलाम, पाँचथर र ताप्लेजुङमा विद्युत् आपूर्ति पूर्ण रूपमा बन्द छ ।

घोषका अनुसार तामाकोशी नदीमा आएको बाढीका कारण खिम्ती–लामासाँघु प्रसारण लाइनको एउटा टावरमा समेत क्षति पुगेको छ । उक्त प्रसारण लाइन भएर विद्युत् आपूर्ति हुने काठमाडौं उपत्यकामा आपूर्ति प्रभावित भएको जनाइएको छ । उपत्यकामा ४ सय मेगावाट विद्युत् आवश्यक हुने मा ३ सय मेगावाट मात्र आपूर्ति हुन सकेको छ ।

*(अपडेटेड)