सात लघु जलविद्युत् बगे
ताप्लेजुङ
ताप्लेजुङमा बाढीपहिरोले सात वटा लघु जलविद्युत् गृह बगाएको छ। गत शुक्रबार, शनिबार र आइतबार वर्षासँगै आएको बाढीपहिरोले लघु जलविद्युत गृह बगाएसँगै मैवाखोला र याम्फुदीनका समुदाय अन्धकार बस्न बाध्य छन्।
मैवाखोला गाउँपालिकाका विभिन्न क्षेत्रमा रहेका पाँच वटा लघु जलविद्युत् आयोजना आइतबार राति गएको बाढीले बगाउँदा पूरै गाउँपालिका अन्धकार भएको हो। बाढीले वडा नं ३ र ४ मा रहेका लघु जलविद्युत् आयोजनामध्ये केहीको पावर हाउस नै बगाएको छ भने केहीको पानी ट्याङ्की र केहीको पूरै संरचना बगाएर लगेको छ।
गाउँपालिकाका अध्यक्ष विजयप्रकाश वनेमका अनुसार ६० प्रतिशत घरपरिवारमा विद्युत् जडान भएको थियो तर बाढीेले पाँच वटा लघु जलविद्युत् गृह नै बगाएपछि गाउँपालिकामा बसोबास गर्ने समुदाय अन्धकारमा बस्न बाध्य भएका राष्टिय समाचार समितिले जनाएको छ ।
वडा –४ मा रहेको १८ किलोवाटको लोदम्बा हाइड्रो पहिरोले बगाएको छ। त्यस्तै ३६ किलोवाटको याम्फेवा हाइड्रो पावर हाउसमा क्षति पुगेको छ भने ३२ र ६४ किलोवाटको माङमाया–१ र मङमाया–२ को माइक्रो हाइड्रोमा पनि पूर्णरूपमा क्षति पुगेको गाउँपालिकाका अध्यक्ष वनेमले बताउनु भयो ।
त्यही क्षेत्रमा रहेको १५ किलोवाटको ठाडेखोला लघु जलविद्युत् आयोजना पूर्णरूपमा बगाएको छ। अहिले गाउँमा मोबाइल तथा विद्युतीय सामग्री पूरै बन्द भएका छन् । दिउँसो घाम लाग्दा मात्र मोबाइलमा नेटवर्क आउने बेलुका भएपछि नेटर्वसमेत नआउँदा सञ्चारसम्पर्कमा मासमेत समस्या भएको उहाँको भनाइ थियो।
अध्यक्ष वनेमले भन्नुभयो,“गाउँपालिकामा सञ्चालनमा रहेको पाँच वटा लघु जलविद्युत् पहिरोले बगाएपछि अहिले गाउँपालिका अन्धकार भएको छ । कार्यालयमा विद्युत् नभएकाले सेवा प्रवाह गर्नसमेत कठिन भएको छ।”
त्यस्तै सिरिजङ्गा गाउँपालिका–८ याम्फुदीनमा दुईवटा लघु जलविद्युत् बाढीले बगाएको छ। तुम्या खोलाबाट निकालिएको आठ किलोवाट क्षमताको विद्युत् गृह बाढीले पूरै बगाएको सिरिजङ्घा गाउँपालिका–८ याम्फुदीनका वडाध्यक्ष कृष्ण गुरुङले बताउनु भयो।
उहाँका अनुसार काबेली खोलाबाट उत्पादन हुने १५ किलोवाट क्षमताको लघुविद्युत् गृहमासमेत क्षति गरेकाले अहिले गाउँ पूरै अन्धकार भएको छ। उक्त वडालाई याम्फुदीन नामले चिनिन्छ। त्यस गाउँमा एक सय ७० घरपरिवार बसोबास छ ।
दुई विद्युत् गृहले याम्फुदीनलाई उज्यालो दिँदै आएको थियो। गत शुक्रबार दुईवटा विद्युत् गृह नै बाढीले बगाएसँगै गाउँ अन्धकार बनेको याम्फुदीन प्रहरी चौकीका हबल्दार विनोद उरावलेबताउनु भयो। विद्युत गृह बाढीले बगाएपछि मोबाइल चार्ज गर्नसमेत समस्या भएको स्थानीयवासीको भनाइ थियो।
विद्युत गृह बाढीले बगाएपछि विद्युत् पावर आपूर्ति नहुँदा याम्फुदीनमा रहेको नेपाल टेलिकमको मोबाइल टावरसमेत बन्द हुने अवस्थामा पुगको वडाध्यक्ष गुरुङले बताउनु भयो।
हेवा खोला ‘ए’ बन्द
अवीरल वर्षासँगै आएको बाढीले पाँचथरको हेवा खोलामा सञ्चालित १४.९ मेगावाटको हेवा खोला ‘ए’ जलविद्युत आयोजनामा पूर्णरूपमा क्षति पुर्याएको छ । असार १ र २ गते आएकाे बाढीले विद्युतगृह, बाँधलगायतका संरचनामा ठूलो क्षति पुर्याएको हो ।
बाढीले पुर्याएको क्षतिको पुनर्निर्माण गरी सञ्चालनमा ल्याउन ९ महिनादेखि एक वर्ष लाग्ने प्रवर्द्धक पाँचथर पावर कम्पनीले जनाएको छ । बाढीले केन्द्रको सबै संरचनामा क्षति पुर्याएको छ, अहिले विद्युतगृह पुरै बन्द छ । क्षति यकिन गर्न सकिएको छैन। आयोजनास्थल जाने बाटो बन्द छ । आयोजनाको निरीक्षण तथा अध्ययनका लागि सर्वेक्षक पठाउने तयारी भइरहेको कम्पनीले जनाएको छ ।